کلسیم پروپیونات چیست و آیا بی خطر است؟

کلسیم پروپیونات، به عنوان یک افزودنی مجاز غذایی، در محصولات پخته شده به کار برده می‌شود. عملکردی که این ماده دارد این است که، به عنوان یک نگهدارنده، در رشد و تولید‌ مثل میکروارگانیسم‌ها، دخالت کرده و طول عمر محصولات و مواد غذایی را افزایش می‌دهد.

هرچند، مزیت‌های این ماده، اغلب شامل تولید کنندگان محصولات غذایی می‌شود. اما سوالی که ممکن است ذهن شما را درگیر کند این است که، آیا خوردن کلسیم پروپیونات برای بدن انسان بی‌خطر است یا خیر؟!
در این مقاله ابتدا تعریف و توضیح پروپیونات کلسیم بیان شده و در ادامه ایمن بودن یا مخاطره آمیز بودن آن بررسی می‌شود.

پروپیونات کلسیم، یک نمک آلی طبیعی است، که از واکنش بین هیدروکسید کلسیم و اسید پروپیونیک ایجاد می‌شود. این ماده که در سازمان FDA، با نام اختصاریE282، به عنوان یک افزودنی غذایی شناخته شده است.
از این ماده، برای حفظ محصولات غذایی مختلف استفاده می‌شود.

محصولاتی نظیر:

محصولات پخته شده: نان، شیرینی، کلوچه و…

محصولات لبنی: پنیر، شیر خشک، آب پنیر، ماست و…

نوشیدنی‌ها: نوشابه، نوشیدنی‌های میوه‌ای و…

نوشیدنی‌های الکلی: آبجو، نوشیدنی‌های مالت، شراب و…

گوشت‌های فرآوری شده: هات داگ، ژامبون، سوسیس و…

پروپیونات کلسیم که با نام ضد کپک نیز شناخته می‌شود، با تداخل در رشد و تولید مثل کپک‌ها و میکروارگانیسم‌های دیگر، ماندگاری و طول عمر محصولات غذایی مختلف را افزایش می‌دهد.
یکی از مسائلی که در صنعت نانوایی، بسیار پرهزینه و پر اهمیت می‌باشد؛ رشد کپک و باکتری‌هاست. زیرا با پخت نان، شرایطی مهیا می‌شود که محیط مناسبی برای رشد کپک‌ها فراهم میکند.

آیا مصرف پروپیونات کلسیم بی‌خطر است؟

سازمان FDA، قبل از اینکه تاییدیه ایمنی پروپیونات کلسیم را ثبت کند، آزمایشات و تحقیقات بسیاری را انجام داد که بی‌خطر بودن این ماده را اثبات کند. علاوه بر این، سازمان‌های ‏WHO و FAO، نیز میزان مصرف روزانه‌ای برای آن در نظر نگرفته‌اند.

در نتیجه، پروپیونات کلسیم، در گروه ماده‌های بسیار کم خطر، قرار گرفته است.

برای مثال:

طبق یک مطالعه حیوانی انجام شده، تغذیه موش‌ها با ۱ تا ۳ گرم کلسیم پروپیونات روزانه، طی ۴ تا ۵ هفته، هیچ اثر مخرب و بدی بر روی رشد و سلامت آنها نداشته است.

در مطالعه دوم که در مدت زمان یک ساله بر روی موش‌ها، انجام گرفت.

حاکی از آن بود که رژیم غذایی حاوی مصرف ۴ درصد پروپیونات کلسیم، درصدی بالاتر از مصرف روزانه مردم، هیچ تاثیر بدی بر روی سلامت آن‌ها نداشته و طبق نتایج به دست امده از آزمایشات و تحقیقات، پروپیونات کلسیم سمی نمی‌باشد.

در اکثر آزمایشاتی که برای سمیت پروپیونات کلسیم انجام شده بود؛ هیچ نتیجه منفی گزارش نشده است. به جز چند مورد که در آن‌ها، از مقادیر بسیار زیادی از پروپیونات کلسیم مورد استفاده قرار گرفته بود.

همچنین به عنوان نکته مهم، قابل ذکر است که، بدن انسان،کلسیم پروپیونات را ذخیره نمی‌کند. یعنی کلسیم پروپیونات در سلول‌های انسان، انباشته نمی‌شود.  این ماده در دستگاه گوارش هضم و تجزیه می‌شود که به راحتی جذب متابولیزه و حذف می‌گردد.

معایب احتمالی Calcium Propionate

همان‌طور که بیان شد؛ کلسیم پروپیونات، یک ماده بی‌خطر محسوب می‌شود و عوارض جانبی بسیار کمی دارد و در شرایط نادر ممکن است عوارض جانبی، به شکل سردرد و میگرن بروز پیدا کند.
طبق یک مطالعه انسانی انجام شده، مصرف پروپیونات کلسیم، منجر به افزایش تولید انسولین و گلوکاگون، هورمونی که ترشح گلوکز(قند) را تحریک می‌کند. بنابراین، می‌تواند باعث مقاومت انسولین در بدن شود.

مقاومت به انسولین در بدن، به وضعیتی اطلاق می‌شود که بدن انسان توانایی استفاده درست از انسولین را ندارد، که ممکن است باعث ابتلا به دیابت نوع ۲ شود.

در یک مطالعه انسانی دیگر، نتایج به دست آمده از آزمایش بر روی ۲۷ کودک، حاکی از آن بود که، کودکان هنگام استفاده از نان حاوی کلسیم پروپیونات به صورت روزانه، تحریک پذیری، بی‌قراری، کم توجهی و مشکلات خواب را تجربه خواهند کرد.

بنابراین طبق مطالعات انجام شده، می‌توان به این نتیجه رسید که برای به قطعیت رسیدن در مورد اینکه پروپیونات کلسیم، یک ماده بی‌خطر یا خطرآفرین است؛ نیازمند آزمایشات و تحقیقات انسانی بیشتری است.
همان گونه که بیان شد، این افزودنی غذایی، برای اکثر افراد مشکل ایجاد نمی‌کند. اگر احساس کردید که با مصرف محصولاتی که حاوی پروپیونات کلسیم هستند، ممکن است دچار مشکل شوید؛ حتما با پزشک معالج خود مشورت و صحبت کنید.

جهت خرید کلسیم پروپیونات می توانید با کارشناسان شرکت بهبود شیمی هامون در ارتباط باشید.