لوله سرامیکی یکی از ابزارهای پایه و ثابت صنعت در حوزه های مهم است، زیرا مقاومت دمایی، نقطه ذوب و نقطه جوش بالایی دارد. شاید برایتان این سوال بوجود بیاید که آیا چنین ابزاری، تاریخچه ای هم دارد؟ کاربردهای لوله سرامیکی از ابتدای تاریخ تا همین لحظه در چه چیزهایی خلاصه می شود؟ جالب است بدانید که خود کلمه “سرامیک” به معنی “سفال یا گل پخته” است. هر چند، امروزه، سرامیک به معنای یک شی جامد و فوق العاده شکننده است. اگر این سوالات ذهن شما را هم به خود مشغول کرده است، مقاله امروز را به شما پیشنهاد می دهیم.

تاریخچه لوله سرامیک در ایران باستان و جهان

لوله سرامیکی که امروزه به شکل مشخصی آن را می شناسیم، در 24000 سال قبل از میلاد مسیح به این شکل رواج نداشت. در واقع، انسانهای اولیه با کمک شکل های ابتدایی، سرامیک می ساختند و از آنها استفاده می کردند. سرامیک اولیه از خاک های کائولن و سفال و به شکل تخته های مسطح و حتی توپ هایی مدور ساخته می شد. همانطور که می دانید، اولین ظرف ساخته بشر، ظروف سفالی بوده است، ولی با پیبشرفت انسانها، کم کم ظروف شیشه ای و بعد هم، اشکال سرامیکی روی کار آمدند.

روش ساخت سرامیک در سال های دور به این شکل بود که ابتدا، چربی حیوانات و استخوان ها و مقداری رس را با یکدیگر ترکیب می کردند و بعد، قالب اولبه را در کوره های گنبدی و در دمای 800 درجه سانتیگراد می پختند.

تاریخچه سرامیک با تاریخچه سفال و کاشی های سفالی عجین شده است. مصریان باستان، کاشی های سفالی را در کوره می پختند. علت استفاده از کوره هم کاملا مشخص بود. کوره باعث مقاومت بیشتر کاشی ها می شد. در شهرهای باستانی، نمونه های زیادی از این کاشی های سفالی وجود دارد.

در ایران باستان، چهار منطقه به ساخت سفال اختصاص یافته بود که شامل منطقه غرب کوه های زاگرس، بخش جنوبی دریای خزر، شمال غرب آذربایجان و بخش های جنوب شرق ایران می شد. در واقع، قدیمی ترین سازه های سفالی به ایران باستان نسبت داده می شود. بعدها در ایران، از کاشی های وارداتی تحت عنوان سرامیک استفاده می شد که بیشتر جنبه تزئینی و زیبایی داشت. هنر اسلامی که آوازه آن در سرتاسر دنیا پیچیده است، زیبایی و ظرافت خود را مدیون همین کاشی های سرامیکی است. بعد از ورود اسلام به ایران، ظروف سرامیکی جای خود را به سایر ظروف رایج آن زمان داده است.

کاربرد لوله سرامیک در ایران، یونان و روم باستان و اروپای قرون وسطی

در یونان و روم باستان، از لوله سرامیکی که آن دوران تحت اشکال سرامیکی رواج داشت، در موارد زیر استفاده می شد:

. کف و سقف سازه ها: در طراحی داخلی سازه ها از سرامیک استفاده فراوانی می شد. به این صورت که در کف و سقف سازه ها اشکال سرامیک به کار برده می شد.

. لوله کشی: شاید، استفاده از سرامیک در لوله کشی باعث تعجب شما شود، ولی این تنها یکی از کاربردهای سرامیک در یونان و روم باستان است.

در اروپای قرون وسطی از سرامیک در حوزه زیر استفاده می شد:

. طراحی داخل کلیسا: در قرون وسطی، کلیساها از جمله مکان های مهمی بودند که از بهترین متریال برای طراحی آنها استفاده میشد. از سرامیک در طراحی و زیباسازی کف کلیساها بهره می بردند.

در ایران هم از سرامیک در موارد زیر استفاده می شد:

. تزئین محراب مسجد

. ضد آب کردن دیوار حمام ها

. ساخت حوض و آب نما

. شیب بندی بام ها

کاربرد لوله سرامیک در صنایع و سیستم های امروزی

لوله سرامیکی که امروزه یافت می شود، از بدنه ای ساخته می شود که معمولا از جنس سیلیکون کاربیدی، مولایتی، آلومینایی، آلومینا سیلیکاتی و کوردیریتی است. لوله سرامیک انواع مختلفی دارد:

. لوله سرامیکی آلومینا

. لوله سرامیکی کوردیریتی

لوله سرامیکی با برخورداری از خاصیت هایی چون نسوز بودن، مقاومت در برابر سایش و خوردگی، کاربرد بسیار وسیعی را در اکثر حوزه های صنعت به خود اختصاص داده است و پایه ثابت کوره های محصولات صنعتی است. البته، خصوصیات و کاربردهای هر یک از انواع لوله های سرامیکی با یکدیگر تفاوت دارد. کاربرهای لوله سرامیکی در صنایع امروزی عبارت است از:

. صنایع حرارتی سیمان و زغال سنگ مایع

. حمل پالپ و رسوب در بنادر

. خط لوله انتقال ریز سنگ ها

. صنایع حرارتی معدنی و شیمیایی

. خطوط انتقال نیروگاه ها و پالایشگاه ها

. خطوط انتقال خاکستر و پودر

. لوله نسوز در کوره ها

. لوله های ورودی و خروجی

. صنایع تولید برق از ضایعات

. ساخت انواع ترموکوپل

. ساخت انواع اتصال الکتریکی

لوله سرامیک نه تنها در حوزه صنعت کاربرد دارند، بلکه در هر سیستمی تخصصی ای هم از آنها استفاده می شود. سیستم هایی چون گاززدا، پمپ و فیوزها، کارایی خود را مدیون لوله های سرامیکی هستند.

علاوه بر اینها، امروزه از سرامیک در کف سازی و نماسازی، بتن، بدنه سفینه های فضایی، انواع سیمان ها و هزاران موارد دیگر استفاده می شود.

نتیجه

لوله سرامیکی در تاریخ باستان در قالب کاشی های سفالی یافت میشد. روش ساخت سرامیک در سال های دور به این شکل بود که ابتدا، چربی حیوانات و استخوان ها و مقداری رس را با یکدیگر ترکیب می کردند و بعد، قالب اولیه را در کوره های گنبدی و در دمای 800 درجه سانتیگراد می پختند. در یونان و روم باستان از سرامیک برای طراحی داخلی ساختمان ها مثل کف، سقف و حتی لوله کشی استفاده می شد. در اروپای قرون وسطی هم سرامیک در طراحی و زیباسازی کف کلیساها به کار می رفت. ایران باستان جزو قدیمی ترین سازندگان سازه های سفالی به شمار می آید. امروزه، از لوله سرامیک در صنایع متعددی استفاده می شود. از صنایع حرارتی سیمان و زغال سنگ مایع گرفته تا بنادر. علت کاربرد وسیع لوله های سرامیک را می توان در خصوصات منحصر به فرد آنها از جمله نسوز بودن، مقاومت در برابر سایش و خوردگی خلاصه کرد. نظر شما در مورد تاریخچه لوله سرامیکی چیست؟ آیا نکته ای وجود دارد که بخواهید به مقاله اضافه کنید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.